Transnationaliteit in de woorden van Europa
Wat betekent transnationale samenwerking voor Europa?
Transnationale samenwerking is het middel bij uitstek om kennis en goede voorbeelden uit te wisselen tussen projecten en tussen landen. Het delen van de resultaten van projecten betekent een enorme meerwaarde voor de ontwikkeling van het beleid op nationaal en op Europees niveau. Dat leren we uit de succesvolle ervaringen van het EQUAL-programma, en van de huidige programmaperiode.
Wie transnationale of interregionale projecten integreert in nationale projecten draagt bij tot een strategie om Europa vanop de werkvloer op te bouwen. Zo creëer je een Europese identiteit bovenop de nationale en regionale.
Wat waren de belangrijkste lessen?
Europa ondersteunt transnationale en interregionale projecten die bijdragen tot economische en sociale cohesie. We doen dat om te leren hoe de strategie en de resultaten van nationale, regionale en lokale ESF-acties verbeterd kunnen worden.
De ervaring van vorige programma’s toont aan dat, wanneer een en ander goed gepland is en accuraat uitgevoerd wordt, transnationaliteit nationale hervormingsagenda’s versterkt. En wel op drie terreinen:
- het zorgt voor innovatie,
- het brengt goede praktijken, effectieve beleidsstrategieën en resultaatsystemen aan,
- en het helpt om op kosten- en tijdsbesparende wijze succesvolle voorbeelden door te geven.
Wat zijn de vereisten van succesvolle projecten?
- Lidstaten moeten duidelijke beslissingen nemen over de activiteiten die zij willen subsidiëren. Om individuele projectresultaten te koppelen aan hun beleid zouden ze bovendien moeten samenwerken om thematische clusters af te bakenen. Elke lidstaat moet de verantwoordelijkheid dragen voor de documenten en de opvolging van het eigen transnationale werk, maar er moet ook toegekeken worden op de gezamenlijke evaluatie van projecten en activiteiten.O
- ok een vlot toegankelijk platform waar men geschikte partners kan vinden is nodig.
- De goedkeuring van prioriteiten zou moeten berusten bij de beheersautoriteit wiens budget aangesproken wordt. Bij gezamenlijke verplichtingen tussen projecten of andere partners zal coördinatie tussen de betrokken beheersautoriteiten vereist zijn.
Wat is de plek van transnationaliteit binnen het nieuwe ESF-programma (2014-2020)?
Transnationaliteit zal ook in het nieuwe ESF-programma een sleutelelement blijven. Artikel 10 van de nieuwe ESF-verordening vermeldt expliciet transnationaliteit. Toch is het op dit moment nog niet beslist of transnationaliteit ook effectief verplicht zal zijn.
Om de overgang tussen het huidige en het komende programma te vergemakkelijken werd in mei 2012 een nieuwe oproep voor lerende netwerken gelanceerd. Een officiële bekendmaking zal binnenkort volgen.
Waarom zou ik als promotor een transnationaal project opzetten?
De ervaring toont duidelijk aan dat het voordelig is om te kunnen vergelijken tussen en te leren van andere lidstaten. De uitdagingen zijn gelijkaardig, maar de context is verschillend.
Transnationale samenwerking geeft de mogelijkheid om vernieuwende oplossingen die toepasbaar zijn in diverse contexten en landen te identificeren, te ontwikkelen en te testen.
Transnationale samenwerking verhoogt ook de impact van ‘nationale’ projecten op lokaal, regionaal en nationaal niveau. Bovendien is gebleken dat dit projecten in staat stelt de kwaliteit, de middelen en het bewustzijn binnen de betrokken organisaties te verhogen. Transnationaal werken versterkt het profiel en geeft een zwaarder gewicht aan de activiteiten die uitgevoerd worden op nationaal vlak.
Transnationale samenwerking is daarnaast erg belangrijk om ‘empowerment’ van de respectieve doelgroepen in de betrokken lidstaten te bewerkstelligen. Uitgenodigd worden om deel te nemen aan een transnationaal project geeft de doelgroep het gevoel mee te tellen en gewaardeerd te worden. Dat geeft hen meer zelfvertrouwen.
Praktische tips voor organisaties die het voelen kriebelen om een transnationaal project op te zetten?
- Definieer de thema’s waarrond samen gewerkt zal worden en verbind deze met de noden, thema’s en doelstellingen die opgenomen worden door het project. Om de inspanningen toe te spitsen op een beperkt aantal beleidsdomeinen, waarin de lidstaat hoopt om via de transnationale samenwerking voorruitgang te boeken, is het aangewezen vooral te kijken naar de ervaring van lidstaten die gelijkaardige beleidskeuzes gemaakt hebben.
- Zorg voor een efficiënt gebruik van de resultaten van transnationale samenwerking.
- Het in een vroeg stadium betrekken van de doelgroep verhoogt de impact van de transnationale samenwerking. Een goede planning zal belanghebbenden in staat stellen om in verschillende fasen op het project in te spelen of eraan deel te nemen.
- Specificeer de vormen of types van transnationale samenwerking die in aanmerking komen. Transnationaliteit zoals omschreven in het kader van het ESF omvat een brede waaier aan mogelijkheden en daarom is het belangrijk op voorhand een gedetailleerd tijdspad met de noden op te stellen.